مفهوم انواع شرکت های تجاری و شرایط تحقق آنها

مفهوم و انواع شرکت های تجاری و شرایط تحقق آنها بررسی تطبیقی مواد مربوطه در قانون تجارت مصوب ۱۳۱۱/۲/۱۳ و لایحه اصلاحی مصوب ۱۳۴۷/۱۲/۲۴ ماده ۲۰ شرکتهای تجارتی بر هفت قسم است: ۲ – شرکت با مسئولیت محدود ۳ – شرکت تضامنی ۴ – شرکت مختلط غیرسهامی ۵ – شرکت مختلط سهامی ۶ – شرکت نسبی شرکت تعاونی تولید و مصرف شرکتهای سهامی ماده ۱ – شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است. ماده ۲ – شرکت سهامی شرکت بازرگانی محسوب میشود ولو اینکه موضوع عملیات ان امور بازرگانی نباشد ماده ۳ – در شرکت سهامی تعداد شرکاء نباید از سه نفر کمتر باشد. ماده ۴ – شرکت سهامی به دو نوع تقسیم میشود نوع :اول شرکتهایی که مؤسسین آنها قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تأمین می کنند این گونه شرکتها شرکت سهامی عام نامیده میشوند نوع دوم: شرکتهایی که تمام سرمایه آنها در موقع تأسیس منحصراً توسط مؤسسین تأمین گردیده است. این گونه شرکتها شرکت سهامی خاص نامیده میشوند. تبصره – در شرکتهای سهامی عام عبارت شرکت سهامی عام و در شرکتهای سهام خاص عبارت «شرکت سهامی خاص باید قبل از نام شرکت یا بعد از آن بدون فاصله با نام شرکت در کلیه اوراق و اطلاعیه ها و آگهی های شرکت به طور روشن و خوانا قید شود. ماده ۵ – در موقع تأسیس سرمایه شرکتهای سهامی عام از پنج میلیون ریال و سرمایه شرکتهای سهامی خاص از یک میلیون ریال نباید کمتر باشد. در صورتیکه سرمایه شرکت بعد از تأسیس به هر علت از حداقل مذکور در این ماده کمتر شود باید ظرف یک سال نسبت به افزایش سرمایه تا میزان حداقل مقرر اقدام به عمل آید یا شرکت به نوع دیگری از انواع شرکتهای مذکور در قانون تجارت تغییر شکل یا بدوگرنه هر ذینفع میتواند انحلال آن را از دادگاه صلاحیتدار درخواست کند. هرگاه قبل از صدور رای قطعی موجب درخواست انحلال منتفی گردد دادگاه رسیدگی را موقوف خواهد نمود. ماده ۶ – برای تأسیس شرکتهای سهامی عام مؤسسین باید اقلا بیست درصد سرمایه شرکت را خود تعهد کرده و لااقل سی و پنج درصد مبلغ تعهد شده را در حسابی به نام شرکت در شرف تأسیس نزد یکی از بانک ها سپرده سیس اظهار نامهای به ضمیمه طرح اساسنامه شرکت و طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام که به امضای کلیه به ثبت شرکتها وجود ندارد به اداره ثبت اسناد و املاک محل تسلیم و رسید دریافت کنند تبصره – هرگاه قسمتی از تعهد مؤسسین به صورت غیر نقد باشد باید عین ان یا مدارک مالکیت آن را در همان بانگی که برای پرداخت مبلغ نقدی حساب باز شده است تودیع و گواهی بانک را به ضمیمه اظهارنامه و ضمایم آن ماده ۷ – اظهارنامه مذکور در ماده ۶ باید با قید تاریخ به امضای کلیه مؤسسین رسیده و موضوعات زیر مخصوصاً در به مرجع ثبت شرکتها تسلیم نمایند آن ذکر شده باشد: ۱ – نام شرکت ۲ – هویت کامل و اقامتگاه مؤسسین ۳ – موضوع شرکت. ۴ – مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن به تفکیک ۵ – تعداد سهام با نام و بینام و مبلغ اسمی آنها و در صورتیکه سهام ممتاز نیز مورد نظر باشد تعیین تعداد و خصوصیات و امتیازات این گونه سهام. ۶ – میزان تعهد هر یک از مؤسسین و مبلغی که پرداخت کردهاند با تعیین شماره حساب و نام بانکی که وجوه : پرداختی در آن واریز شده است. در مورد آورده غیرنقد تعیین اوصاف و مشخصات و ارزش آن به نحوی که بتوان از کم و کیف آورده غیر نقد اطلاع حاصل نمود. ۷ – مرکز اصلی شرکت. – مدت شرکت. ماده ۸ – طرح اساسنامه باید با قید تاریخ به امضاء مؤسسین رسیده و مشتمل بر مطالب زیر باشد: ۱ – نام شرکت ۲ – موضوع شرکت به طور صریح و منجز ۳ – مدت شرکت. ۴ – مرکز اصلی شرکت و محل شعب آن اگر تأسیس شعبه مورد نظر باشد. ۵ – مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیرنقد آن به تفکیک – ۶ – تعداد سهام بی نام و با نام و مبلغ اسمی آنها و در صورتی که ایجاد سهام ممتاز مورد نظر باشد تعیین تعداد و خصوصیات و امتیازات این گونه سهام ۷ – تعیین مبلغ پرداخت شده هر سهم و نحوه مطالبه بقیه مبلغ اسمی هر سهم و مدتی که ظرف آن باید مطالبه . شود که به هر حال از پنج سال متجاوز نخواهد بود. – نحوه انتقال سهام با نام ۹ – طریقه تبدیل سهام با نام به سهام بی نام و بالعکس ۱۰ – در صورت پیش بینی امکان صدور اوراق ،قرضه ذکر شرایط و ترتیب آن ۱۱ – شرایط و ترتیب افزایش و کاهش سرمایه شرکت ۱۲ – مواقع و ترتیب دعوت مجامع عمومی ۱۳ – مقررات راجع به حد نصاب لازم جهت تشکیل مجامع عمومی و ترتیب اداره آنها ۱۴ – طریقه شور و اخذ رای و اکثریت لازم برای معتبر بودن تصمیمات مجامع عمومی میکنند یا محجور یا معزول یا به جهات قانونی ممنوع میگردند. ۱۶ – تعیین وظایف و حدود اختیارات مدیران ۱۵ – تعداد مدیران و طرز انتخاب و مدت مأموریت آنها و نحوه تعیین جانشین برای مدیرانی که فوت یا استنار ۱۷ – تعداد سهام تضمینی که مدیران باید به صندوق شرکت بسپارند. ۱۸ – قید اینکه شرکت یک بازرس خواهد داشت یا بیشتر و نحوه انتخاب و مدت, مأموریت بازرس. ۱۹ – تعیین آغاز و پایان سال مالی شرکت و موعد تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان و تسلیم آن به بازرسان و به ) سالانه. مجمع عمومی ۲۰ – نحوه انحلال اختیاری شرکت و ترتیب تصفیه امور آن ۲۱ – نحوه تغییر اساسنامه ماده ۹ – طرح اعلامیه پذیره نویسی مذکور در ماده ۶ باید مشتمل بر نکات زیر باشد: ۱ – نام شرکت. ۲ – موضوع شرکت و نوع فعالیتهایی که شرکت به منظور آن تشکیل میشود. ۳ – مرکز اصلی شرکت و شعب آن در صورتیکه تأسیس شعبه موردنظر باشد. ۴ – مدت شرکت. ۵ – هویت کامل و اقامتگاه و شغل مؤسسین در صورتیکه تمام یا بعضی از مؤسسین در امور مربوط به موضوع شرکت یا امور مشابه با آن سوابق یا اطلاعات یا تجاربی داشته باشند ذکر آن به اختصار. ۶ – مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیرنقد آن به تفکیک و تعداد و نوع سهام در مورد سرمایه غیر نقد شرکت تعیین مقدار و مشخصات و اوصاف و ارزش آن به نحوی که بتوان از کم و کیف سرمایه غیر نقد اطلاع حاصل نمود. ۷ – در صورتیکه مؤسسین مزایایی برای خود در نظر گرفته اند تعیین چگونگی و موجبات آن مزایا به تفصیل – تعیین مقداری از سرمایه که مؤسسین تعهد کرده و مبلغی که پرداخت کرده اند. ۹ – ذکر هزینه هایی که مؤسسین تا آن موقع جهت تدارک مقدمات تشکیل شرکت و مطالعاتی که انجام گرفته است پرداخت کرده اند و برآورد هزینه های لازم تا شروع فعالیتهای شرکت ۱۰ – در صورتیکه انجام موضوع شرکت قانوناً مستلزم موافقت مراجع خاصی باشد ذکر مشخصات اجازه نامه با موافقت اصولی آن مراجع. ۱۱ – ذکر حداقل تعداد سهامی که هنگام پذیره نویسی باید توسط پذیره نویسی تعهد شود و تعیین مبلغی از آنکه باید مقارن پذیره نویسی نقداً پرداخت گردد. ١٢ – ذکر شماره و مشخصات حساب بانکی که مبلغ نقدی سهام مورد تعهد باید به آن حساب پرداخت شود و تعیین که طی آن اشخاص ذی علاقه میتوانند برای پذیره نویسی و پرداخت مبلغ نقدی به بانک مراجعه کنند. ۱۳ – تصریح به اینکه اظهار نامه مؤسسین به انضمام طرح اساسنامه برای مراجعه به علاقه مندان به مرجع ثبت ۱۴ – ذکر نام روزنامه کثیرالانتشاری که هرگونه دعوت و اطلاعیه بعدی تا تشکیل مجمع عمومی مؤسس منحصراً کتها تسلیم شده است. آن منتشر خواهد شد. ۱۵ – چگونگی تخصیص سهام به پذیره نویسان ماده ۱۰- مرجع ثبت شرکتها پس از مطالعه اظهارنامه و ضمایم آن و تطبیق مندرجات آنها با ،قانون اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی را صادر خواهد نمود ماده ۱۱ اعلامیه پذیره نویسی باید توسط مؤسسین در جراید آگهی گردیده و نیز در بانکی که تعهد سهام نزد آن ! صورت میگیرد در معرض دید علاقه مندان قرار داده شود ماده ۱۲ ظرف مهلتی که در اعلامیه پذیره نویسی معین شده است علاقه مندان به بانک مراجعه و ورقه تعهد سهام را امضاء و مبلغی را که نقداً باید پرداخت شود تادیه و رسید دریافت خواهند کرد. ماده ۱۳ ورقه تعهد سهم باید مشتمل بر نـ ۱ – نام و موضوع و مرکز اصلی و مدت شرکت ۲ – سرمایه شرکت. زیر باشد: ٣ – شماره و تاریخ اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی و مرجع صدور آن ۴ – تعداد سهامی که مورد تعهد واقع میشود و مبلغ اسمی آن و همچنین مبلغی که از آن بابت نقداً در موقع پذیره نویسی باید پرداخت شود. ۵ – نام بانک و شماره حسابی که مبلغ لازم توسط پذیره نویسان باید به آن حساب پرداخت شود. ۶ – هویت و نشانی کامل پذیره نویس ۷ – قید اینکه پذیره نویس متعهد است مبلغ پرداخت نشده سهام مورد تعهد را طبق مقررات اساسنامه شرکت پرداخت نماید. ماده ۱۴- ورقه تعهد سهم در دو نسخه تنظیم و با قید تاریخ به امضای پذیره نویس یا قائم مقام قانونی او رسیده نسخه اول نزد بانک نگاهداری و نسخه دوم با قید رسید وجه و مهر و امضای بانک به پذیره نویس تسلیم میشود. تبصره- در صورتیکه ورقه تعهد سهم را شخصی برای دیگری امضاء کند هویت و نشانی کامل و سمت امضاکننده قید و مدرک سمت او اخذ و ضمیمه خواهد شد. ماده ۱۵- امضای ورقه تعهد سهم به خودی خود مستلزم قبول اساسنامه شرکت و تصمیمات مجامع عمومی صاحبان سهام میباشد. ماده ۱۶ – پس از گذشتن مهلتی که برای پذیره نویسی معین شده است و یا در صورتیکه مدت تمدید شده باشد بعد از انقضای مدت تمدید شده مؤسسین حداکثر تا یک ماه به تعهدات پذیره نویسان رسیدگی و پس از احراز اینکه تمام سرمایه شرکت صحیحاً تعهد گردیده و افلا سی و پنج درصد آن پرداخت شده است تعداد سهام هر یک از

---

تعهد کنندگان را تعیین و اعلام و مجمع عمومی مؤسس را دعوت خواهند نمود. ماده -۱۷ مجمع عمومی مؤسس با رعایت مقررات این قانون تشکیل میشود و پس از رسیدگی و احراز پذیره نویسی کلیه سهام شرکت و تأدیه مبالغ لازم و شور درباره اساسنامه شرکت و تصویب ان اولین مدیران و با .کند مدیران و بازرسان شرکت باید کتبا قبول سمت نمایند قبول سمت  . به خودی خود دلیل بر این است که مدیر و بازرس با علم به تکالیف و مسئولیتهای سمت خود عهده دار آن گردیده اند از این تاریخشرکت تشکیل شده محسوب میشود تبصره هر گونه دعوت و اطلاعیه برای صاحبان سهام تا تشکیل مجمع عمومی سالانه باید در دو روزنامه بوسیله مجمع عمومی موسس روزنامه دیگر از طرف وزارت اطلاعات و جهانگردی تعیین شود / ماده ۱۸ اساسنامه ای که به تصویب مجمع عمومی مؤسس رسیده به ضمیمه صورت جلسه مجمع و اعلامیه اطلاعات و جهانگردی تعیین میشود. قبولی مدیران و بازرسان جهت ثبت شرکت به مرجع ثبت شرکتها تسلیم خواهد شد. – ماده -۱۹ در صورتیکه شرکت تا شش ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه مذکور در ماده ۶ این قانون به ثبت نرسیله باشد به درخواست هر یک از مؤسسین یا پذیره نویسان مرجع ثبت شرکتها که اظهار نامه به ان تسلیم شده است . گواهینامه ای حاکی از عدم ثبت شرکت صادر و به بانکی که تعهد سهام و تادیه وجوه در آن به عمل آمده است . ارسال میدارد تا مؤسسین و پذیره نویسان به بانک مراجعه و تعهدنامه و وجوه پرداختی خود را مسترد .دارند در این و صورت هرگونه هزینه ای که برای تاسیس شرکت پرداخت یا تعهد شده باشد به عهدهٔ مؤسسین خواهد بود. ماده ۲۰ برای تأسیس و ثبت شرکتهای سهامی خاص فقط تسلیم اظهارنامه به ضمیمه مدارک زیر به مرجع ثبت شرکتها کافی خواهد بود ۱ – اساسنامه شرکت که باید به امضای کلیه سهامداران رسیده باشد. ۲ – اظهارنامه مشعر بر تعهد کلیه سهام و گواهینامه بانکی حاکی از تأدیه قسمت نقدی آن که نباید کمتر از سی و پنج درصد کل سهام باشد اظهارنامه مذکور باید به امضای کلیه سهامداران رسیده .باشد. هرگاه تمام یا قسمتی از سرمایه به صورت غیرنقد باشد، باید تمام آن تأدیه گردیده و صورت تقویم آن به تفکیک در اظهارنامه منعکس شده باشد و در صورتیکه سهام ممتازه وجود داشته باشد باید شرح امتیازات و موجبات آن در اظهارنامه منعکس شده باشد. ۳ – انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت که باید در صورت جلسه ای قید و به امضای کلیه سهامداران رسیده باشد. ۴ – قبول سمت مدیریت و بازرسی با رعایت قسمت اخیر ماده ۱۷ ذکر نام روزنامه کثیر الانتشاری که هرگونه آگهی راجع به شرکت تا تشکیل اولین مجمع عمومی عـ منتشر خواهد شد. عادی در آن تبصره – سایر قیود و شرایطی که در این قانون برای تشکیل و ثبت شرکتهای سهامی عام مقرر است در مورد شرکتهای سهامی خاص لازم الرعایه نخواهد بود. توسط بانک ها عرضه نمایند و یا به انتشار آگهی و اطلاعیه و یا هر نوع اقدام تبلیغاتی برای فروش سهام خود ماده ۲۱- شرکتهای سهامی خاص نمیتوانند سهام خود را برای پذیره نویسی یا فروش در بورس اوراق بهادار یا مبادرت کنند مگر اینکه از مقررات مربوط به شرکتهای سهامی عام به نحوی که در این قانون مذکور است تبعیت ) نمایند. ماده ۲۲- استفاده از وجوه ه تأدیه شده به نام شرکتهای سهامی در شرف تأسیس ممکن نیست مگر پس از به ثبت | رسیدن شرکت و یا در مورد مذکور در ماده ۱۹ ماده ۲۳ مؤسسین شرکت نسبت به کلیه اعمال و اقداماتی که به منظور تاسیس و به ثبت رسانیدن شرکت انجام : میدهند مسئولیت تضامنی دارند.