نظام های حمایتی طرح صنعتی

نظامهای حمایتی طرح صنعتی طرحهای صنعتی در معنای عام کلمه با توجه به ویژگی دوگانه ای که دارند ترکیبی از صنعت و هنر در قالب نظامهای مختلفی میتواند قابل حمایت باشد. به عبارت دیگر برای حمایت از طرحهای صنعتی بر خلاف علائم و اختراعات ابزارها و ساز و کارهای مختلفی در قوانین ملی کشورها پیش بینی شده است که در این قسمت از بحث به سازوکارهای قانونی مهمی که برای حمایت از طرح های صنعتی وجود دارد می پردازیم. ۱-۷-۱- نظام مالکیت ادبی و هنری در تعدادی از کشورها طرحهای صنعتی به موجب نظام مالکیت ادبی و هنری یا کپی رایت حمایت میشوند این نظام حمایتی در برخی از کشورها همزمان با قانون طرح های صنعتی و بصورت نظام مرکب قابل اعمال است و در تعدادی از کشورها نیز این دو شکل حمایتی نه بصورت مرکب و همزمان بلکه بطور مستقل و جدای از یکدیگر قابل اعمال میباشند. البته همانطور که میدانیم حمایت از طرح های صنعتی در قالب نظام مالکیت ادبی و هنری یا طرح صنعتی هر کدام دارای ویژگیها و مختصات منحصر به فرد هستند که در ذیل به برخی از ویژگیهای مهم حمایت از طرح صنعتی در قالب نظام مالکیت ادبی و هنری می پردازیمبرای حمایت از طرح صنعتی در قالب نظام مالکیت ادبی و هنری اصولا نیازی آثار وجود دارد که به ثبت وجود ندارد و صرفاً در برخی از کشورها، محلی برای تودیع با سپردن طرح در آن محلها طراح موفق به اخذ گواهی مربوط می گردد. ۲- مدت حمایت در نظام مالکیت ادبی و هنری در بسیاری از کشورها ۵۰ سال یا ۷۰ سال بعد از فوت پدید آورنده است. در نظام مالکیت ادبی و هنری مدعی نقض حق باید ثابت کند اثری که مدعی است حقوق وی را نقض کرده ،است از تکثیر مستقیم یا غیر مستقیم اثر وی ایجاد شده است که طبق قانون کپی رایت حمایت میشود. ۴ در نظام مالکیت ادبی و هنری و با توجه به ویژگیهای اساسی این نظام اصولاً نمیتوان همه طرح ها را تحت پوشش قرار داد. ۵- با توجه به اینکه برای حمایت از طرح در قالب نظام مالکیت ادبی و هنری نیازی به ثبت اثر وجود ندارد لذا هزینه حمایت از طرح در این نظام در مقایسه با نظام خاص به مراتب کمتر است. البته در برخی از کشورها تودیع اثر و اخذ گواهی مربوط نیازمند پرداخت هزینه است. ۶- حقی که با حمایت از طرح در قالب نظام مالکیت ادبی و هنری عاید صاحب طرح می شود در مقایسه با حقی که با حمایت از طرح صنعتی در نظام خاص نصیب طراح میگردد به مراتب ضعیف تر است؛ زیرا حق ناشی از حمایت از طرح صنعتی در قالب نظام خاص حقی مطلق است که یکی از آثار مهم آن در حوزه نقض حق میباشد بدین توضیح که به عنوان مثال اعم از اینکه نسخه برداری عمدی صورت بگیرد یا غیر عمدی نقض حق صورت گرفته و قابل پیگیری است. یکی از شرایط مهم حمایت از طرح در قالب نظام مالکیت ادبی و هنری ایـن است که طرح مورد درخواست حمایت اصیل باشد؛ یعنی طرح نشأت گرفته از طراح آن باشد و از طرح دیگری تقلید نشده .باشد. اصولاً این شرط با شرط جدید بودن که از جمله شرایط مهم برای حمایت از طرح در قالب نظام خاص است متفاوت میباشد. – گواهی که با ثبت طرح صنعتی در قالب نظام خاص اعطاء میشود می تواند در اثبات نقض حق توسط طراح و حتی اثبات تعلق طرح به وی در صورت تعارض نقشبسزایی داشته باشد به عبارت ،دیگر اثر ثبت اثر اثباتی است و برای احقاق حق طراح تأثیر بسزایی دارد. ۹ در برخی از کشورها این اجازه به صاحبان طرح داده شده است که بعد از انقضای مدت جحمایت از طرحهای صنعتی بتوانند طرح را در قالب نظام مالکیت ادبی و ۱۰- با توجه به شرایط حمایت از حق مؤلف باید گفت که طرح در صورتی میتواند در این نظام قابل حمایت باشد که ایده صرف نباشد و در یک پایگاه مادی هنری حمایت کنند قابلیت تجلی و نمود داشته باشد