میزان مسئولیت شرکا در انواع شرکت‌ها چگونه است؟

یکی از مهم‌ترین مسائلی که قبل از ثبت شرکت باید به آن توجه شود، میزان مسئولیت شرکا در قبال تعهدات و بدهی‌های شرکت است. نوع شرکت در حقوق ایران تعیین‌کننده این میزان مسئولیت است. در این مقاله به بررسی مسئولیت شرکا در انواع شرکت‌ها طبق قانون تجارت ایران می‌پردازیم.

۱. شرکت سهامی خاص و سهامی عام

در شرکت‌های سهامی، چه خاص و چه عام، میزان مسئولیت سهامداران محدود به مبلغ اسمی سهام آنان است. یعنی اگر شرکت دچار بدهی شود، طلبکاران حق مراجعه به دارایی شخصی سهامداران را ندارند و تنها تا میزان سرمایه ثبت شده آن‌ها می‌توانند مطالبه نمایند.

• مناسب برای کسب‌وکارهای بزرگ و سرمایه‌گذاری‌های سنگین
• ریسک شخصی شرکا بسیار پایین است

۲. شرکت با مسئولیت محدود

در شرکت با مسئولیت محدود نیز همانند شرکت سهامی، شرکا فقط تا میزان سرمایه‌ای که در شرکت آورده‌اند مسئولیت دارند. این شرکت یکی از رایج‌ترین قالب‌های ثبت شرکت در ایران است و بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط از این نوع بهره می‌برند.

• مناسب برای فعالیت‌های متوسط و کوچک
• مسئولیت شخصی شرکا محدود به آورده آن‌هاست

۳. شرکت تضامنی

در شرکت تضامنی، مسئولیت شرکا نامحدود است و هر شریک در برابر تمامی بدهی‌های شرکت مسئول است. در صورتی که دارایی شرکت پاسخگوی بدهی‌ها نباشد، طلبکاران می‌توانند به اموال شخصی شرکا مراجعه نمایند.

• سطح بالای اعتماد میان شرکا لازم است
• ریسک بالا برای شرکا در صورت بروز بدهی‌های سنگین

۴. شرکت نسبی

در شرکت نسبی، هر شریک به نسبت سرمایه‌ای که وارد شرکت کرده است، در قبال بدهی‌های شرکت مسئول می‌باشد. یعنی اگر شرکتی دارای سه شریک با نسبت‌های مختلف سرمایه باشد، هرکدام به همان نسبت در قبال دیون شرکت مسئولیت دارند.

• میزان مسئولیت وابسته به درصد سرمایه هر شریک
• ریسک کمتر نسبت به شرکت تضامنی ولی همچنان بالاتر از شرکت‌های با مسئولیت محدود

۵. شرکت مختلط سهامی و غیرسهامی

شرکت مختلط غیرسهامی:

در این شرکت دو گروه شریک داریم:

• شرکای ضامن: دارای مسئولیت نامحدود مانند شرکت تضامنی
• شرکای غیرضامن (با آورده سرمایه): مسئولیت محدود به سرمایه خود

شرکت مختلط سهامی:

در این شرکت ترکیبی از شرکای ضامن (با مسئولیت نامحدود) و سهامداران (با مسئولیت محدود به میزان سهام) وجود دارد.

۶. شرکت تعاونی

در شرکت تعاونی، هر عضو صرف‌نظر از میزان سرمایه، فقط تا میزان سهم‌الشرکه خود در تعاونی مسئولیت دارد. این نوع شرکت معمولاً برای اهداف اجتماعی و اقتصادی اعضا تأسیس می‌شود.

• مسئولیت محدود برای اعضا
• توزیع سود به صورت عادلانه بر اساس سرمایه و مشارکت